Ο Άγγελος Αγγελίδης και η Μαρία Αγγελίδου για τη μετάφραση του βιβλίου «Δυσφορεί η νύχτα» του/της Marieke Lucas Rijneveld

Ο Άγγελος Αγγελίδης και η Μαρία Αγγελίδου φιλοξενούνται στο «εργαστήρι της μετάφρασης», τη νέα στήλη του blog μας.

Με αφορμή την έκδοση του μυθιστορήματος του/της Marieke Lucas Rijneveld, Δυσφορεί η νύχτα (International Booker Prize 2020), οι δύο μεταφραστές του βιβλίου φωτίζουν με τη μορφή διαλόγου ένα άγνωστο κομμάτι από τη δημιουργική διαδικασία της μετάφρασής του.

Δυσφορεί η νύχτα


Η μετάφραση είναι ωραία δουλειά, επειδή είναι ωραία συζήτηση. Ατελείωτες κουβέντες, αλλά και σύντομοι διάλογοι (ή μονόλογοι, υπάρχουν και τέτοιοι), συνομιλίες με το γράψιμο και με το διάβασμα, μηνύματα στα περάσματα από μια γλώσσα σε άλλη, στιχομυθίες που ξεδιαλέγουν τις λέξεις και τις παύσεις, ισορροπίες στο νόημα, ή πιο σωστά: στα κύματά του.


Ψάχνοντας τη “φωνή” μιας εκκωφαντικής σιωπής: «Δυσφορεί η νύχτα».

-Αυτή η ιστορία, η ιστορία ενός δεκάχρονου κοριτσιού που μεγαλώνει…
-Όχι, όχι, δεν μεγαλώνει, εμποδίζεται να μεγαλώσει, βρίσκει κομμένους τους δρόμους που “μεγαλώνουν” τη ζωή και τους ανθρώπους…

-Αυτή η ιστορία ενός παιδιού, που προσπαθεί να βρει τη φωνή του σ’ έναν κόσμο σχεδόν φιμωμένο, που πασχίζει ν’ αρθρώσει λόγια καταληπτά…
-Λόγια καταληπτά σε ποιον; Ο χειρότερος, ο πιο σπαραχτικός πόνος της Τζάκετ, δεν είναι τα τρομερά που συμβαίνουν στον μικρό αγκυλωμένο κόσμο της˙ είναι η αδυναμία των άλλων να ακούσουν, να καταλάβουν, να επικοινωνήσουν. Λες και βρίσκονται όλοι τους παγιδευμένοι κάτω από την παγωμένη επιφάνεια της ζωής, ανήμποροι να τη σπάσουν.

-Σωστά. Αυτό που οδηγεί την Τζάκετ στην απόγνωση είναι όλοι οι παρόντες-απόντες, αυτοί οι δικοί-ξένοι κι απόξενοι, που ούτε μπορούν ούτε θέλουν -πια- να μιλήσουν, ν’ ακούσουν, να είναι. Αυτή η απελπισμένη προσπάθεια να βρει τρόπο και φωνή να μιλήσει ενώ όλα γύρω της είναι βουβά…
-Αποσιωπημένα είναι. Όταν όλοι μιλάνε (και επομένως σκέφτονται, και επομένως νιώθουν) με λέξεις άψυχες, αποστεωμένες, περιχαρακωμένες, αυτό το κορίτσι μοιάζει να περπατάει πάνω στην πιο άγρια και δύσκολη επιφάνεια της γλώσσας.

-Παρ’ όλα αυτά παλεύει, πιάνεται κυριολεκτικά στα χέρια με τις λέξεις, με τις φράσεις (και με τις ακινητοποιημένες φράσεις, τις απολιθωμένες εκφράσεις-κλισέ που ακούει από τους άλλους, και με τις δικές της τις ψηλαφιστές, αυτές που ψελλίζει ψάχνοντας τη σκιά έστω μιας ομορφιάς, την υποψία έστω μιας χαράς και μιας σιγουριάς)…
-…και τελικά γράφει, μ’ έναν τρόπο σκληρό και αφόρητα παρατηρητικό, αφόρητα χειροπιαστό, ακόμα και τραχύ, ακόμα και βρώμικο, μ’ έναν τρόπο αφόρητα πεζό, όσο κι αν κεντάει στην ιστορία βελονιές ποίησης, ρυθμούς ποίησης, τρόπους ποίησης.

Δυσφορεί η νύχτα

Διαβάστε τις πρώτες σελίδες από το Δυσφορεί η νύχτα του/της Marieke Lucas Rijneveld.

Έτικέττες:
Marieke Lucas Rijneveld
,
Άγγελος Αγγελίδης
,
Δυσφορεί η νύχτα
,
Μαρία Αγγελίδου