Νάννα Παπανικολάου | Μεταφράζοντας τo «Μοντεβιδέο» του Enrique Vila-Matas

Η Νάννα Παπανικολάου φιλοξενείται στη στήλη μας «Το εργαστήρι της μετάφρασης», και μας μιλάει για το νέο βιβλίο του Enrique Vila-Matas, Μοντεβιδέο.
Τι πραγματεύεται το Μοντεβιδέο; Πόση μετα-λογοτεχνία κρύβει στον πυρήνα του; Και τι θα ανακαλύψουμε μαζί με τον συγγραφέα στο τέλος του βιβλίου;

Μοντεβιδέο

Δεν έκρυψα ποτέ ότι ο Ενρίκε Βίλα-Μάτας ήταν η αδυναμία μου, σε σύγκριση με τους υπόλοιπους συγγραφείς που έχω μεταφράσει.

Παρά το γεγονός ότι μου βγάζει μονίμως το λάδι και είναι και οικονομικά ασύμφορος (επειδή θέλει πολύ χρόνο και πολλές φορές χρειάζεται ν’ αγοράσω βιβλία που αναφέρει και δεν έχω), είναι μακράν η μεγαλύτερη πρόκληση στη μετάφραση. Τα βιβλία του είναι απ’ αυτά τα κείμενα που διαβάζεις και καταλαβαίνεις, χωρίς ούτε μία άγνωστη λέξη, αλλά μιά πρόταση μπορεί να σου πάρει και βδομάδες να την μεταφράσεις στα ελληνικά όπως πρέπει.

Κάθε φορά που μου εμπιστεύονται ένα βιβλίο του, χαίρομαι αφάνταστα κι ας ξέρω τι με περιμένει. Το Μοντεβιδέο έχει κάνει πάταγο στο εξωτερικό – και στην Ισπανία κι όπου κι αν μεταφράστηκε – κι αυτό μου δίνει μεγάλη ικανοποίηση, διότι ο Βίλα-Μάτας είναι από τους συγγραφείς που ή σ’ αρέσουν πάρα πολύ και τον παρακολουθείς για πάντα, ή δεν σ’ αρέσουν καθόλου. Έχει φανατικούς αναγνώστες, απαιτητικούς, σκεπτόμενους, που αυξάνονται ολοένα και περισσότερο.

Το Μοντεβιδέο, το τελευταίο του βιβλίο και το δεύτερο που εκδίδουν οι εκδ. Ίκαρος, είναι μια μυθιστορηματική πραγματεία για την λογοτεχνία, για την ασάφεια, για την ζωή μέσα από την λογοτεχνία και τις άλλες τέχνες και για την έμπνευση. Στο γνωστό μοτίβο της βιογραφικής μυθοπλασίας, ο Βίλα-Μάτας μας πηγαίνει παράλληλα κι ένα ταξίδι σε μερικές εμβληματικές πόλεις, σημαντικές στην ιστορία της λογοτεχνίας: Παρίσι, Κασκάις, Μοντεβιδέο, Ρέικαβικ, Σαν Γκάλεν και Μπογκοτά... μέσα από την λογοτεχνία του Κορτάσαρ, του Μπολάνιο, του Ρεμπώ, του Ταμπούκι, του Μπένγιαμιν για να επιστρέψει στο αγαπημένο του Παρίσι και να γίνει ο ίδιος μέρος μιας καλλιτεχνικής εγκατάστασης στο Μπωμπούρ.

Στο τέλος αυτού του υπέροχου ταξιδιού με αχώριστο συνταξιδιώτη πάντα το χιόυμορ και την ώρα που φαίνεται πως όλα έχουν ειπωθεί και δεν υπάρχει πια τίποτα καινούριο για να πούμε, ανακαλύπτουμε μαζί με τον συγγραφέα πώς να ξαναβαφτίσουμε τα πράγματα, μέσα στην ασάφεια που χαρακτηρίζει τον κόσμο στην εποχή μας.

Μοντεβιδέο

 

 
Έτικέττες: