Βάσια Τζανακάρη | Μεταφράζοντας το βιβλίο «Μια χώρα ανάμεσά μας» της Karissa Chen

H Βάσια Τζανακάρη φιλοξενείται στο blog του  Ίκαρου, στη στήλη «Το εργαστήρι της μετάφρασης», και μας μιλάει για το νέο μυθιστόρημα της Karissa Chen, Μια χώρα ανάμεσά μας, ένα βιβλίο που ανιχνεύει τι σημαίνει να βρίσκεις μια πατρίδα μακριά από τη χώρα σου.

Μια χώρα ανάμεσά μας

Υπάρχει η μεγάλη ιστορία, με Ι κεφαλαίο: των μεγάλων μαχών, των κατακτήσεων, των πολέμων, των απελευθερώσεων, των προσαρτήσεων. Και υπάρχει και η ιστορία του κάθε άνθρωπου, ασήμαντου κι αδύναμου μπροστά στις παγκόσμιες εξελίξεις. Οι ζωές των ανθρώπων είναι μικρές και εύκολα αναποδογυρίζουν, ακυρώνονται, καταστρέφονται. Και τα όνειρα που ήταν να γίνουν κι οι έρωτες που ήταν να βιωθούν συχνά μένουν στη μέση.

Τέτοια είναι η ιστορία της Σούτσι και του Χαϊγουέν, που ζουν στη Σανγκάη της δεκαετίας του ’40. Ο Χαϊγουέν θέλει να γίνει βιρτουόζος του βιολιού, η Σούτσι ποπ τραγουδίστρια. Ο πόλεμος όμως φέρνει τα πάνω κάτω, αναγκάζοντάς τους να πάρουν σκληρές αποφάσεις που φέρνουν μεγάλες απώλειες.

Το Μια χώρα ανάμεσά μας της Karissa Chen έχει στον πυρήνα του τη συγκινητική ιστορία της ματαιωμένης αγάπης της Σούτσι και του Χαϊγουέν, με φόντο την Κίνα από τη δεκαετία του 1940 ως τη δεκαετία του 2000, ταξιδεύοντας τον αναγνώστη ή την αναγνώστρια στην κινεζική ιστορία με μυθιστορηματικό τρόπο. Όσο μετέφραζα το βιβλίο συμπόνεσα τη συναισθηματική, αυθόρμητη και τρυφερή Σούτσι, που έμεινε με άδεια αγκαλιά (παραδέχομαι πως τη συμπόνεσα περισσότερο από τον εξίσου συμπαθητικό αγαπημένο της, τον σοβαρό, μετρημένο, πολυεπίπεδο Χαϊγουέν, διότι για μένα εκείνος που παίρνει τις αποφάσεις βρίσκεται πάντα σε θέση ισχύος) και συγκλονίστηκα από την ιστορία τους, τις πολλαπλές απώλειες και τις δυσκολίες που βίωσαν. Συμπόνεσα όμως κι έναν ολόκληρο λαό — διάβασα πολλά πράγματα για την κινεζική ιστορία και ομολογώ πως δεν είχα συνειδητοποιήσει τα αλλεπάλληλα δεινά της χώρας.

Στη μεταφραστική διαδικασία, μεγάλη πρόκληση αποτέλεσαν τα πλούσια πολιτισμικά στοιχεία που απαιτούσαν έρευνα αλλά και οι διάλεκτοι που υπήρχαν στο πρωτότυπο κείμενο: μανδαρινικά, διάλεκτος της Σανγκάης, καντονέζικα αλλά και μια προφορική διάλεκτος της Ταϊβάν ήταν πράγματα που έπρεπε να αναζητήσω τόσο για την πλήρη κατανόηση του νοήματος όσο και για την προφορά τους, ενώ εξίσου απαιτητικά ήταν και τα τεχνικά σημεία που έχουν να κάνουν με τη μουσική του Χαϊγουέν. Στο κομμάτι αυτό πολύτιμη ήταν η συμβολή δύο επαγγελματιών, της Χριστίνα Λεβέντη, καθηγήτριας κινέζικων και του Αντώνη Σουσάμογλου, εξάρχοντα βιολιστή της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης.

Συνήθως όταν τελειώνουμε τη μετάφραση ενός βιβλίου νιώθουμε ότι φεύγει ένα βάρος από πάνω μας. Όταν όμως τελείωσα το βιβλίο αυτό είχα μια έντονη αίσθηση κενού —ζούσα τους ήρωες πολλούς μήνες και μου ήταν δύσκολο κλείσω το word και να τους αποχαιρετήσω. Τρυφερό παρά τη σκληρότητά του, το Μια χώρα ανάμεσά μας είναι πλούσιο σε συναίσθημα και εικονοποιία, στοιχεία κινέζικου πολιτισμού και ιστορίας, σκοτάδι και φως. Και πάνω απ’ όλα είναι ένα βιβλίο που συγκινεί βαθιά με την οικουμενικότητα και την ανθρωπιά του.

Μια χώρα ανάμεσά μας

Έτικέττες: