Χαρά Σκιαδέλλη | Μεταφράζοντας το μυθιστόρημα «Η Κλάρα διαβάζει Προυστ» του Stéphane Carlier

H Χαρά Σκιαδέλλη φιλοξενείται στο blog του  Ίκαρου, στη στήλη «Το εργαστήρι της μετάφρασης», και μας μιλάει για το ιδιαίτερο βιβλίο του Stéphane Carlier, Η Κλάρα διαβάζει Προυστ, για την αντίληψή μας για τη λογοτεχνία αλλά και για το πώς η τελευταία μπορεί να μας αλλάξει τη ζωή, όπως στην περίπτωση της ηρωίδας του βιβλίου.

Η Κλάρα διαβάζει Προυστ

Από την πρώτη στιγμή που έπιασα στα χέρια μου το βιβλίο του Στεφάν Καρλιέ, με γοήτευσε το θέμα του: μια μεταμορφωτική λογοτεχνική εμπειρία που οδηγεί σε προσωπική χειραφέτηση. Η Κλάρα είναι είκοσι τριών ετών κι όλα μοιάζουν ήδη νομοτελειακά στρωμένα στη ζωή της: ασφαλής δουλειά, στοργική οικογένεια, πολύφερνος γαμπρός, διαμέρισμα και γάτα. Κι ωστόσο, εκείνη βαριέται. Φτάσαμε στο τέρμα; Δεν θα είμαστε ποτέ πιο ευτυχισμένοι; αναρωτιέται. Σύντομα θα διαπιστώσει ότι η απατηλή πληρότητα ήταν απλώς η ηρεμία πριν απ’ την καταιγίδα. Και την καταιγίδα θα προκαλέσει η τυχαία εισβολή του Μαρσέλ Προυστ στον κόσμο της, ενός συγγραφέα δυσνόητου, απρόσιτου, βαρύ.

Η κεντρική ιδέα του μυθιστορήματος είναι ακριβώς αυτή η φαινομενική αντίφαση: ένα λογοτεχνικό έργο που φημίζεται ως περίπλοκο κι ανιαρό βγάζει τη νεαρή κομμώτρια απ’ την πλήξη και την αδράνειά της. Η Κλάρα τολμά να ανοίξει τούτο το μυθικό βιβλίο, και ξαφνικά η ύπαρξή της αποκτά νόημα. Ένας νέος δρόμος ξετυλίγεται μπροστά της, που ποτέ δεν τον είχε φανταστεί. Το Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο θα σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά του, και ξεκινά η παθιασμένη περιγραφή της σχεδόν σαρκικής σχέσης που αναπτύσσει η πρωταγωνίστρια με το έργο.

Το βιβλίο του Στεφάν Καρλιέ αγγίζει ευαίσθητες χορδές. Η επαφή με ανεξερεύνητες πτυχές του εαυτού, η πνευματική ώσμωση με έναν συγγραφέα, η ψυχοθεραπευτική κατάδυση σε ένα έργο είναι στοιχεία με τα οποία ταυτίζεται αναπόφευκτα κάθε λάτρης της λογοτεχνίας. Ταυτόχρονα, ανακαλύπτουμε ένα κείμενο αστείο, καθημερινό, απλό στην αφήγηση, διανθισμένο με χιουμοριστικά περιστατικά και ανθρώπινες ιστορίες. Υφολογικά, ο Καρλιέ βρίσκεται στον αντίποδα του Προυστ, και τούτη η αντίθεση καθιστά το μυθιστόρημα ακόμα πιο ενδιαφέρον, γκρεμίζοντας τα στεγανά ανάμεσα σε έναν βιβλιοφάγο κι έναν νεοφώτιστο αναγνώστη.

Η Κλάρα διαβάζει Προυστ και βιώνει πρωτόγνωρες απολαύσεις, καταρρίπτει τα στερεότυπα και μεταπηδά σε μια άλλη διάσταση που φάνταζε εντελώς απίθανη μέχρι τότε. Η Κλάρα αλλάζει την αντίληψή μας για τη λογοτεχνία, δείχνοντάς μας πώς η τελευταία μπορεί να γίνει θρυαλλίδα εξελίξεων στη δική μας πραγματικότητα. Κυρίως, η Κλάρα διαβεβαιώνει περίτρανα ότι η ομορφιά δεν είναι προνόμιο ορισμένων, ότι δεν χρειάζονται ιδιαίτερα προσόντα ή σπουδές για να τη διακρίνουμε· μερικές φορές, αρκεί να τολμήσουμε ένα βήμα πέρα απ’ το καθιερωμένο.      

Η Κλάρα διαβάζει Προυστ

 

 
Έτικέττες:
Stéphane Carlier
,
Η Κλάρα διαβάζει Προυστ
,
Στεφάν Καρλιέ
,
Χαρά Σκιαδέλλη