Μυρτώ Καλοφωλιά | Μεταφράζοντας το «Λονγκ Άιλαντ» του Colm Tóibín

Η Μυρτώ Καλοφωλιά φιλοξενείται στο blog του  Ίκαρου, στη στήλη «Το εργαστήρι της μετάφρασης», και μας μιλάει για το νέο βιβλίο του Colm Tóibín Λονγκ Άιλαντ στο οποίο ο πολυβραβευμένος ιρλανδός συγγραφέας ξαναπιάνει το νήμα της ζωής της αινιγματικής του ηρωίδας του Έιλις Λέισι από το Μπρούκλιν.

Μυρτώ Καλοφωλιά

Δέκα χρόνια μετά το Μπρούκλιν, ο Τομπίν επανασυστήνει στους αναγνώστες την ώριμη πια ηρωίδα του. Η  Έιλις, σαραντάρα, μητέρα δυο μεγάλων πια παιδιών, ζει μια συμβατική βαρετή ζωή στο Λονγκ Άιλαντ. Μοναδική της οικογένεια είναι η οικογένεια του Ιταλού συζύγου της, με την οποία ποτέ δε συνδέθηκε ψυχικά, όταν ένα αναπάντεχο γεγονός ταράζει την ήρεμη καθημερινότητά της και τινάζει στον αέρα τα δεδομένα της ζωής της. Οι συντεταγμένες της μένουν μετέωρες. Αυτό το βίαιο λάκτισμα σε πρώτο επίπεδο, εγκαθιδρύει την ένταση της αφήγησης κι επιτρέπει να εκτυλιχθεί η πολυεπίπεδη ιστορία της επιστροφής της στην γενέτειρά της είκοσι χρόνια μετά το άδοξο φευγιό της. Μετά το Μπρούκλιν, όπου ο Τομπίν περιγράφει την φυγή της από την ιρλανδική επαρχία καθώς και έναν έρωτα που έμεινε ανεκπλήρωτος μαζί με την ζωή που υποσχόταν, η Έιλις επιστρέφει στο Ενισκόρθι, στις ρίζες της, σε ένα αφιλόξενο παιδικό δωμάτιο και μια ψυχρή και ακατάδεχτη μητέρα.

Έρχεται αντιμέτωπη με τους ανοιχτούς λογαριασμούς και τις πληγές που είχε αφήσει πίσω ο νεανικός της εαυτός. Η ιστορία φωτίζεται από τρία βλέμματα, πρόσωπα ενός ερωτικού τριγώνου σε ένα ατέρμονο παιχνίδι απόκρυψης προθέσεων και μυστικότητας στην κλειστή κοινωνία της μικρής ιρλανδικής πόλης. Η συναισθηματική ένταση υποδόρια, η σιωπές εκκωφαντικές, οι διάλογοι μεταξύ των ηρώων, τρόποι για να μην αρθρώσουν αυτό που θέλουν να πουν. Ο αναγνώστης ξέρει τα πάντα, και οι ήρωες τίποτα.

Ο Τομπίν με αριστοτεχνική οικονομία του μέσου συνθέτει ένα κείμενο και μια αφήγηση απέριττη όπου η κάθε πρόταση, η κάθε ενέργεια των ηρώων του οδηγεί σε ένα τετελεσμένο, στην μία και μοναδική κατάληξη που επιτρέπει η παράδοση του Τζέιμς Τζόις και του Χένρι Τζέιμς: στην ζωή που δεν βιώθηκε. Ο Τομπίν φανερώνει υπόρρητα την βουβή ένταση που ενέχει το ανεκπλήρωτο της ύπαρξης, μια ένταση που καθιστά ακόμα πιο διακριτή η λεπτότητα κι η ευαισθησία της Έιλις και του Τζιμ.

Στην μεταφραστική διαδικασία, έγνοια μου ήταν η απόδοση αυτής της υφέρπουσας έντασης καθώς και το συναισθηματικό φορτίο πίσω από τους διαλόγους. Το βιβλίο αυτό είναι ένα βιβλίο χαμηλόφωνο που απαιτεί λεπτή ισορροπία ώστε να παραμείνει ανεπαίσθητος ο υπαινιγμός και να διατηρήσουν οι ήρωες την αξιοπρέπεια και την κομψότητα που επιθυμεί για αυτούς ο συγγραφέας.

Κολμ Τομπίν

Έτικέττες: