Βάσια Τζανακάρη | Μεταφράζοντας τη «Θάλασσα της ηρεμίας» της Emily St. John Mandel

H Βάσια Τζανακάρη φιλοξενείται στη στήλη μας «Το εργαστήρι της μετάφρασης» και μας μιλάει για το ολοκαίνουργιο μυθιστόρημα της Emily St. John Mandel Η θάλασσα της ηρεμίας. Ποια η σύνδεση με το προηγούμενό της βιβλίο Το γυάλινο ξενοδοχείο; Και πώς ήταν το μεταφραστικό ταξίδι αυτής της νέας δυστοπίας υπό το καθεστώς μια νέας πανδημίας;

Emily St. John Mandel

Υπάρχουν μερικοί συγγραφείς με τους οποίους νιώθεις μια ξεχωριστή σύνδεση. Για μένα η Emily St John Mandel ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Γλώσσα, θεματικές, χαρακτήρες, χιούμορ, οπτική – όλο της το σύμπαν έχει κάτι που με αγγίζει σε βαθύ επίπεδο, το οποίο μπορώ να προσδιορίσω σε κάποιον βαθμό, όχι όμως απόλυτα – άλλωστε μιλάμε για τέχνη. Η πρώτη μου επαφή με τη συγγραφέα έγινε με τον Σταθμό Έντεκα, ίσως το βιβλίο που έχω διαβάσει περισσότερες φορές στη ζωή μου (8). Το πλαίσιο του βιβλίου, η δυστοπία του, είχε κάτι επώδυνα ελκυστικό, σε μια εποχή που δεν μπορούσαμε καν να φανταστούμε την έλευση μιας πανδημίας. Η συνέχεια ήρθε μέσω του Γυάλινου Ξενοδοχείου, ενός μυθιστορήματος για συλλογικές και προσωπικές καταρρεύσεις, για να οδηγηθούμε φέτος στη Θάλασσα της ηρεμίας. Η Θάλασσα της ηρεμίας είναι ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας – και δεν είναι, υπό την έννοια ότι στον πυρήνα του υπάρχουν αλήθειες και βιώματα μιας πανδημίας που έχουμε ζήσει, κι ας διαδραματίζεται στο βιβλίο στο 2203.

Η Mandel εφευρίσκει το alter ego της, την Όλιβ Λουέλιν, συγγραφέα που βιώνει την πανδημία στη Γη αλλά και στην αποικία της Σελήνης όπου ζει. Το ταξίδι στον χρόνο αποτελεί τον άξονα του μυθιστορήματος, ενώ για τους φανατικούς της Mandel υπάρχει και μια πολύ ενδιαφέρουσα σύνδεση με χαρακτήρες από το Γυάλινο Ξενοδοχείο. Όταν μεταφράζεις ένα καλό βιβλίο, το οποίο ταυτόχρονα σου ταιριάζει, το ίδιο το κείμενο μοιάζει να σου υπαγορεύει τη μετάφραση. Είναι σαν να ακούς ένα τραγούδι που είσαι σίγουρος ότι έχεις ξανακούσει, ένα τραγούδι που υπήρχε πάντα. Καθώς διάβαζα τη Θάλασσα της ηρεμίας σκεφτόμουν ότι επρόκειτο για δύσκολο στοίχημα, να γράψεις ένα βιβλίο για την πανδημία χωρίς αυτή να έχει καλά-καλά τελειώσει. Η Mandel όμως το κερδίζει και μας παραδίδει ένα υπέροχο μυθιστόρημα. Χρησιμοποιεί έξυπνα όλα τα υλικά που έχει στη διάθεσή της, την απλή και συνάμα ποιητική της γλώσσα – οι προτάσεις της είναι μικρά απολαυστικά δωράκια στον αναγνώστη –, τη μελαγχολική ματιά της, την ικανότητά της να αναδεικνύει το ανθρώπινο, τον σχολιασμό του κόσμου με χιούμορ και νοσταλγική διάθεση, και φυσικά στο επίκεντρο τοποθετεί για άλλη μια φορά αυτό που την απασχολεί σε όλα της τα βιβλία: την αναζήτηση της ομορφιάς και της προσωπικής αλήθειας σε έναν κόσμο που μας βυθίζει όλο και περισσότερο στην απελπισία.

Έτικέττες:
Emily St. John Mandel
,
Βάσια Τζανακάρη
,
Η θάλασσα της ηρεμίας